TZOB Genel Başkanı Bayraktar: “Ramazan Ayında Vatandaşlarımızın Olumsuz Etkilenmemesi İçin Gerekli Tedbirler Alınmalı”

Türkiye Ziraat Odaları Birliği, 2007 yılından bu yana, Ramazan öncesi fırsatçılığa izin verilmemesi konusunda çalışmalar yapıyor. Bu Ramazan boyunca da üretici ve market fiyatlarını takip ederek kamuoyunu bilgilendirmeye devam edeceğiz.

Ramazan ayında vatandaşlarımızın gıda ihtiyacının eksiksiz karşılanması ve sağlıklı beslenmesi önem arz etmektedir. Bu ayda tüm gözler gıda fiyatlarına çevrilmektedir. Tüm kesimler sorumlu davranmalı, artan talep suiistimal edilmemeli, Ramazan fırsatçılığı yapılmamalı, tedbirler zamanında alınmalıdır.

Pandemi süresince sofralarımızdan gıdanın eksik olmaması ve halkımızın sağlıklı beslenebilmesi için çiftçilerimiz var gücüyle çalışmaya devam ediyor.

Ramazan ayı öncesinde üretici ve market fiyat farkı 8 kata kadar ulaşmıştır. Bir önceki ay üretici market fiyat farkı yaklaşık 5 kata çıkmıştı. Ziraüreticilerimiz ürününü düşük fiyata satarken tüketicilerimiz pahalıya tüketmektedir.

Ramazan ayını bu yıl da, pandemi sürecinde idrak edeceğiz. Bu nedenle bütün kesimler sağduyulu davranmalı, halkımızın ekmeği ile oynamak isteyen spekülatörlere fırsat verilmemelidir.

​Sofralardan gıdanın eksik olmaması için çiftçilerimiz, üretmeye devam edecek vatandaşlarımızın bu Ramazan ayında da gıda eksikliği hissetmeden iftar yapabilmeleri ve sağlıklarını koruyabilmeleri için çalışacak.

Gıda arzında sıkıntı yaşanmaması için çiftçilerimizi desteklemek, üretime devam etmelerini sağlamak zorundayız.

Aksi takdirde gıda ürünlerini üretmede sorun yaşanacak, ya da çok pahalı olduğu için satın alamayacağız.

Yeterli ve dengeli beslenme sağlıklı yaşam için gereklidir. Pandemiyle mücadele edilen bu dönemde, gıda güvenliği ve tarımsal üretimin önemi daha iyi anlaşıldı. Fedakâr Türk çiftçisi tüm zorluklara rağmen üretime devam etti.

Üretilen gıdaların tüketiciye ulaştırılması konusunda da özenli davranılması, pazarlama sürecinde sorun yaşanmaması için önlem alınması gerekmektedir. Ramazan ayı içerisinde iftarı bekleyen tüketicilerimizin taze gıdaya erişimi sağlanmalıdır.

30 Mart-7 Nisan tarihleri arasında geçen 8 günlük süreçte değerlendirilen Ramazan öncesi market fiyatlarına  göre 3 üründe fiyat değişimi görülmemiş, 12 üründe azalma, 25 üründe ise fiyat artışı olmuştur.

Daha ramazan girmeden fiyatlardaki bu artışlar spekülatif faaliyetlerin başladığını göstermektedir.  Tüm kesimler sorumlu davranmalı, artan talep suiistimal edilmemeli, Ramazan ayı fırsatçılığı yapılmamalı, tedbirler zamanında alınmalıdır.

Ay sonundan bu güne markette yeşil soğan, kuru fasulye ve yeşil mercimek fiyatında bir değişim meydana gelmezken, en fazla fiyat artışı yüzde 25,87 ile karnabaharda yaşandı. Karnabahardaki fiyat artışını yüzde 13,17 ile Antep fıstığı, yüzde 12,52 ile kuru üzüm, yüzde 6,35 ile nohut, yüzde 6,09 ile sivri biber, yüzde 5,75 ile incir, yüzde 5,62 ile pırasa, yüzde 5,26 ile patates, yüzde 5,11 ile pirinç, yüzde 4,60 ile domates, yüzde 3,67 ile kuru soğan takip etti.

Fiyat düşüşü en fazla yüzde 5,50 ile mısırözü yağında yaşanmıştır. Mısırözü yağındaki fiyat düşüşünü ise yüzde 3,89 ile patlıcan, yüzde 3,66 ile maydanoz, yüzde 2,53 ile salatalık, yüzde 1,47 ile elma izledi.

Üretici fiyatlarında ise; 8 günlük süreçte 15 üründe fiyat değişimi görülmedi. 9 üründe azalma, 8 üründe ise fiyat artışı meydana geldi.

Ay sonundan bu güne üreticide, sivri biber, havuç, maydanoz, yeşil soğan, elma, kuru fasulye, nohut, kırmızı mercimek, yeşil mercimek, pirinç, kuru üzüm, kuru incir, zeytinyağı, süt ve dana eti fiyatında bir değişim meydana gelmezken, yüzde 45 azalmayla fiyatı en fazla düşen ürün patates olmuştur.

Patatesteki fiyat düşüşünü yüzde 33,33 ile ıspanak, yüzde 27,27 ile patlıcan, yüzde 20 ile kuru soğan yüzde 16,67 ile pırasa, yüzde 16,35 ile salatalık, yüzde 6,82 ile marul, yüzde 6,54 ile kabak, yüzde 1,96 ile yumurta takip etmiştir.

Üreticide en fazla fiyat artışı ise yüzde 26,32 ile karnabaharda görüldü. Karnabahardaki fiyat artışını yüzde 16,81 ile domates, yüzde 13,39 ile limon, yüzde 12,50 ile lahana, yüzde 10,87 ile kuru kayısı izledi.

30 Mart-7 Nisan tarihleri arasında geçen 8 günlük süreçte Ramazan öncesi üretici ve market arasındaki en fazla fiyat farkı yüzde 695,45 ile patateste yaşanmıştır. Bu fiyat farkı kuru soğanda yüzde 532,14, maydanozda yüzde 274, lahanada yüzde 260 ıspanakta yüzde 242,67, marulda 240,9olmuştur.

Marketlerde patates 8 kat, kuru soğan 6,3 kat, maydanoz 3,7 kat, lahana 3,6 kat, ıspanak 3,4 kata satılmaktadır. Üreticide 22 kuruş olan patates 1 lira 75 kuruşa, 28 kuruş olan kuru soğan 1 lira 77 kuruşa, 50 kuruş olan maydanoz 1 lira 87 kuruşa, 75 kuruş olan lahana 2 lira 70 kuruşa, 1 lira 50 kuruş olan ıspanak 5 lira 14 kuruşa,1 lira 54 kuruş olan marul 5 lira 25 kuruşa satılmaktadır.

Bu yıl ve geçen yıl Ramazan ayı öncesindeki fiyatlara göre; markette 33 üründe fiyat artışı 6 üründe fiyat düşüşü olmuştur.

Geçen yıl Ramazan öncesine göre markette en fazla fiyat düşüşü yüzde 59,81 ile patateste görülmüştür. Patatesteki fiyat düşüşünü yüzde 56,74 ile kuru soğan, yüzde 34,50 ile limon, yüzde 15,50 ile Antep fıstığı, yüzde 5,72 ile maydanoz, yüzde 4,49 ile fındık izledi.

Markette en fazla fiyat artışı ise yüzde 75,18 ile sivri biber, yüzde 68,76 ile ayçiçek yağı, yüzde 57,89 ile yumurta, yüzde 48,28 ile mısırözü yağı, yüzde 42,02 ile kuru üzümde yaşandı.

Bu yıl ve geçen yıl Ramazan öncesine göre üreticide 25 üründe fiyat artışı; 4 üründe fiyat düşüşü olmuştur.

Geçen yıl Ramazan öncesine göre üreticide fiyatı en fazla düşen ürün yüzde 90,29 ile patates olmuş, bunu 88,45 ile kuru soğan, yüzde 18,90 ile Antep fıstığı ve yüzde 17,17 ile limon takip etmiştir.

Üreticide en fazla fiyat artışı ise yüzde 131,82 ile kuru kayısıda görülmüş, bunu yüzde 129,33 ile sivri biber, yüzde 114,29 ile lahana, yüzde 88,46 ile kuru incir, yüzde 88,24 ile patlıcan, yüzde 80,34 ile yeşil mercimek, yüzde 72,29 ile kabak, yüzde 57,25 ile zeytinyağı, yüzde 56,47 ile salatalık, yüzde 56,10 ile havuç, yüzde 50,52 ile nohut, yüzde 47,11 ile kırmızı mercimek, yüzde 46,67 ile yumurta, yüzde 39,17 ile pirinç izlemiştir.

Bilindiği gibi Ramazan ayları her yıl 10 gün geriye doğru gelmektedir. Bundan dolayı Ramazan öncesi iki tarihin karşılaştırılması, aynı dönemleri kapsamadığı için mevsimsel etkilerle fiyat farklılıkları olabilmektedir.

Üretim sezonunun başından bu yana ve son bir yılda girdi fiyat artışları bazı tarımsal ürün fiyatlarını yükseltmiştir. Başta gübre olmak üzere, yem, elektrik, tarımsal ilaç fiyatları ve sulama ücretleri son bir yılda oldukça artmıştır. Nitekim üre gübresi fiyatları son bir yılda yüzde 86,6 artarken, DAP gübresi fiyatı aynı dönemde yüzde 86,9 arttı. Besi yeminde son bir yılda yüzde 40,7 artış olurken, süt yemindeki artış yüzde 43,9’u buldu.

Girdi fiyatlarının yüksekliğinden dolayı üretici yeterince girdi kullanamayacağı için verim düşecek üretim azalacak, maliyetler artacaktır.

Üretici maliyetlerini düşürmeden insanımızın ucuz gıdaya ulaşması mümkün değildir. Gübre, elektrik, sulama ve ilaç gibi girdilerde indirime gidilmelidir.

Üretimde istikrar için, sözleşmeli üretim yaygınlaştırılmalı, ürün ihtisas havzaları ve piyasa düzenleyici kuruluşlar oluşturularak fiyatlarda istikrar sağlanmalı, üretim doğru yerde, doğru zamanda ve doğru miktarlarda ekonomik olarak iç ve dış talebe göre planlanmalı, üretici örgütlenmesine önem verilmeli, üretim maliyetleri düşürülmelidir.

Pandemiye rağmen zor şartlar altında üretime devam eden üreticilerimizin halkın beslenmesiyanında ekonomimize katkısını sürdürebilmesi için var olan sorunları acil olarak çözülmelidir.

Rusya’nın domatese uyguladığı ve dolmak üzere olan kota nedeniyle halen örtü altında üretim yapan çiftçilerimiz zor durumda kalabilecektir. Bu nedenle ihracatın devam etmesi üretici için çok önemlidir. Bunun için domatese uygulanan kotanın bir an önce artırılması ve hatta kaldırılması yönünde çalışmalar yapılmalıdır. Rusya’nın sera üretimini artırması nedeniyle yeni pazarların bulunması kaçınılmaz hale gelmiştir.

Konuyla ilgili talebimizi Ticaret Bakanlığı’na ilettik.

Süt üretiminin arttığı bu dönemde üreticilerin süt fiyatları acilen artırılmalıdır. Ayrıca süt alımında bulunan Et ve Süt Kurumu üreticinin sütünü değerlendirmek üzere gerekli çalışmaları yapmalıdır.

Fiyat istikrarının sağlanması ve güvenilir gıdaya erişim için üretici maliyetlerinin düşürülmesi, üretimin iç ve dış taleplere göre planlanması ve pazarlama sorunlarına çözüm getirilmesi için tüm ilgili kurum ve kuruluşların işbirliği içinde çalışması gerekmektedir.