NEREDEN NEREYE: NİĞDE ESKİ GÜNLERİNİ ÇOK ÇOK ARAR

Sevgili Okuyucularım,

Gazetemiz 51 Haber’in 8 Nisan 2002 tarihli arşiv sayısında, Emekli Bankacı Müdüresi Sayın Emel Şahin’in kaleme aldığı bir yazıyı yeniden düzenleyerek sizlerle paylaşmak istiyorum.

Sayın Şahin’in yazısı, Ekonomist dergisinin 2002 yılı Şubat sayısında yer alan ve Niğde’mizi yakından ilgilendiren bir konuyu ele alıyor. Bu yazıda, ilimizin uzun süredir sahipsiz bırakıldığını açıkça görüyoruz. Daha önce hızlı tren, havaalanı gibi birçok önemli hizmetten mahrum bırakıldığımız gibi, ekonomik göstergelerde de ne yazık ki son sıralarda yer aldığımız devletin resmi istatistik raporlarıyla ortaya konulmuştur.

İşte, Niğde’nin sahipsizliğini gözler önüne seren o yazıdan bir kesit…

Niğde, bir zamanlar Anadolu’nun parlayan yıldızları arasında gösterilirken, bugün gelinen noktada hem bölgesel hem de ulusal kalkınma endekslerinde geriye düşmüş bir şehir olarak dikkat çekiyor. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan 2018-2022 dönemi beşerî kalkınma verileri, Niğde’nin içinde bulunduğu durumu tüm çıplaklığıyla gözler önüne serdi.

TÜİK’in yayınladığı verilere göre, TR71 bölgesine bağlı olan Niğde; Kırıkkale, Kırşehir, Nevşehir ve Aksaray illerinin gerisinde kalarak beşerî kalkınmada son sırada yer aldı. Türkiye genelinde 2022 yılı için açıklanan ortalama endeks 0,854 iken, Niğde bu değerin oldukça altında, 0,817 puanla yer aldı. Kırıkkale 0,852, Nevşehir 0,830, Kırşehir 0,840, Aksaray ise 0,821 puanla Niğde’yi geride bıraktı. Rakamlar, Niğde’nin yalnızca bölgede değil, ülke genelinde de birçok ilin gerisinde kaldığını ortaya koyuyor.

Oysa yıllar önce, özellikle 1995-1998 döneminde Niğde adeta bir kalkınma şantiyesi görünümündeydi. Bu dönemde Devlet Bakanı olarak görev yapan Niğdeli devlet adamı Akın Gönen’in çabalarıyla kent büyük yatırımlar almış; organize sanayi bölgeleri, gölet ve baraj projeleri, elektrifikasyon çalışmaları, üniversite kurulması, otoyol güzergâhının Niğde üzerinden geçirilmesi gibi atılımlarla kalkınma hızında Türkiye birincisi olmuştu. 1998 yılında açıklanan verilere göre Niğde’nin yıllık kalkınma hızı %114,3 ile Türkiye genelinde ilk sırada yer almıştı.

Ne var ki, 1999 seçimlerinde Akın Gönen’in meclis dışında kalmasıyla birlikte Niğde’nin bu hızlı yükselişi adeta saman alevi gibi sönmüştü. Ekonomist Dergisi’nin 2002 yılında yayınladığı ve Devlet İstatistik Enstitüsü (DİE) verilerine dayanan analizde de Niğde’nin kalkınma sürecindeki duraksama açıkça gözlemlenmişti. Yıllık büyüme oranı %2,7’ye kadar düşen Niğde, bir dönem yakaladığı ivmeyi sürdürememiş ve ülkenin yavaş büyüyen illeri arasına gerilemişti.

Bugün geldiğimiz noktada, hem geçmişte yapılan yatırımların izleri silinmiş, hem de yeni bir kalkınma vizyonunun eksikliği dikkat çekmektedir. Bir zamanlar büyük projelerin merkezi olan Niğde, şimdi beşerî kalkınma endekslerinde bölge sonuncusu olmanın burukluğunu yaşıyor.

Şehirdeki bu gerileme, sadece rakamlarla değil, günlük yaşamın her alanında hissediliyor. Göç veren, genç nüfusunu kaybeden, sanayi yatırımları açısından cazibesini yitiren bir kent haline gelen Niğde’nin, yeniden eski potansiyeline kavuşması için güçlü bir siyasi irade, planlı yatırım politikaları ve vizyoner bir kalkınma anlayışına ihtiyaç duyduğu açıkça görülüyor.

“Halep oradaysa, arşın burada” deyimiyle ifade edildiği gibi; geçmişte yapılanlarla bugünkü durum kıyaslandığında, Niğde’nin çok şey kaybettiği ortadadır. Umut ise, bu kaybı yeniden kazanabilecek kararlılıkta bir birliktelik ve inançla mümkündür.

Hayırlı bayramlar diliyorum.